Over perfectionisme, controledrang en loslaten

Perfectionisme, ik heb er al zo vaak over willen schrijven. Ik had concepten opgeslagen die ik nadien weer verwijderde. Deze week las ik een post over perfectionisme bij Samaja (naar aanleiding van een boek dat nu op het lijstje komt). En toen kwam dit idee weer op te proppen. Perfectionisme is nu eenmaal zo’n groot deel van mezelf…

Maar ook een moeilijk deel omdat ik er nog niet echt de vinger op kan leggen hoe het mijn leven bepaalt en waar mijn perfectionisme start of stopt. Ik krijg er best wel opmerkingen over soms (zeker sinds ik aan het werk ben). “Je kan wel niet goed loslaten hé”, “Je bent weer kritisch aan het doen Annelies”, “Je kan niet over alles controle hebben”.

Ik wil alles goed doen. Ik wil alles te goed doen. Ik leg de lat voor mezelf hoog, op sommige vlakken te hoog. Maar ik ben ervan overtuigd dat ik zonder die hoge lat nu niet stond waar ik sta. Vooral tijdens mijn schoolperiode was, en ook momenteel op werkvlak is goed nooit goed genoeg. Tegelijk kan ik op sommige momenten heel laks zijn in dingen. Persoonlijke self care bijvoorbeeld, of ook met deze blog. Ik steek weliswaar veel tijd en moeite in de content, maar ik heb nog geen eigen domeinnaam, het design is al 2 jaar hetzelfde… Soms neem ik dus wel genoegen met ‘goed genoeg’. Is dat dan perfectionisme?

Ik denk dat ik best perfectionistisch ben, alleen niet op elk vlak. Wat ik echter wel extreem hard ben is een controlefreak. Ik kan dingen niet loslaten, ook al kan ik ze niet controleren. Zolang de controle bij mezelf ligt is er geen probleem. Iets dat ik moet doen is af wanneer ik het wil, een beslissing maken ligt bij mezelf. Als ik met andere woorden een avondje wil luieren in de zetel dan mag ik dat van mezelf. Ik heb geen problemen met een niet perfect moment, als ik het maar zelf kan bepalen.

Om dezelfde reden ben ik ook nooit aangeschoten wanneer ik alcohol drink. Ik weet waar mijn grenzen liggen en stop dan met drinken, want wat zou er gebeuren als ik verder ga? Dan verlies ik controle… En nog om diezelfde reden kan ik immens kwaad zijn op mezelf omdat iets niet lukt, of omdat ik naar mijns inziens heb gefaald. Want ik had in die situatie de controle en heb het dan naar mijn mening niet goed gedaan. Dan kan ik mezelf vervloeken en blijven piekeren over de “Wat als?”.

Maar er zijn duizenden dingen die buiten mijn controleveld liggen. Een taak waarvoor je input van een collega nodig hebt, een afspraakje dat niet doorgaat omdat een vriendin niet meer kan, file waardoor ik te laat kom en ga zo maar verder. Vaak kan ik dat wel begrijpen en ga ik daar goed mee om, maar niet altijd. En op zo’n moment kan ik het niet loslaten en begint het aan mij te vreten.

En net dan komt mijn perfectionisme boven die de lat even hoog begint te leggen voor anderen dan voor mezelf . En krijg ik het idee ‘wat ik zelf doe, doe ik beter’. Of in het andere extreme ga ik mij rot piekeren of opjagen over zaken waar echt niets aan te doen valt. Hier wordt het gevaarlijk. Je gaat je eigen grenzen te buiten en er loert een burnout om de hoek.

Met andere woorden: ben ik perfectionistisch? Ja, maar dat op zich heb ik dat best wel in de hand. Heb ik last van controledrang? Ja, en dat zorgt ervoor dat ik moeilijk kan loslaten en zaken meezeul in mijn hoofd. Conclusie: het is wanneer mijn perfectionisme en controledrang elkaar vinden dat er problemen ontstaan.

De sleutel? Ik denk dat die ligt bij het loslaten. Dat gaf ik eerder ook al aan. Als ik kan loslaten wat buiten mijn controle ligt, gaat mijn perfectionisme enkel de kop op steken bij zaken die ik kan controleren en daar mag ik op zich mijn best voor doen toch? En ja, af en toe zal ik dan eens heel kwaad worden op mezelf. Maar daar bezorg dan ook enkel mezelf last mee.

Ik weet niet of deze redenering steek houdt. Het is moeilijk om dit allemaal onder woorden te brengen. Misschien gaat het allemaal wel best samen, dat perfectionisme en die controledrang. Maar het is niet slecht om er af en toe bij stil te staan.

Een beetje een warrige post denk ik, moet kunnen af en toe. Bij Samaja bleken er veel perfectionisten onder de bloggers te zitten. Zitten hier ook controlefreaks die zich hierin herkennen? 🙂